ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

 

Advertisement

Επινοημένη παράδοση. “Μανιάτικος” χορός!!.

Επινοημένος (κατασκευασμένος χορός) με επώνυμο στιχούργημα Μανιάτη «ποιητή» το 1924.
https://www.facebook.com/watch/?v=217790354131014&extid=CL-UNK-UNK-UNK-AN_GK0T-GK1C&mibextid=1YhcI9R&ref=sharing

Θα μπορούσαν να το χορεύουν σαν ένα Συρτό χορό χωρίς αυτές τις «ποδοσφαιρικές ντρίμπλες» και τις ιαχές «ΖΉΤΩ» (sic). Το χορεύουν σ’ όλη τη Λακωνία οι σχολικές ομάδες και θυμάμαι μαθητής στη Σπάρτη να το χορεύουν οι μαθήτριες μόνο, ενώ η ταμπελίτσα στον ορθοστάτη, όπου αναγραφόντανε ένα – ένα τα ονόματα των χορών, έγραφε «ΜΑΝΙΑΤΙΚΟΣ»!!. Δεν είναι χορός της Μάνης. Το στιχούργημα αναφέρεται στη Μάνη. Όπως ο Καλαματιανός που δεν είναι από την Καλαμάτα.

 

Εμείς, τα αντράκια του «άμες δε γ΄ εσόμεθα…» χορεύαμε μόνοι μας Τσάμικο, από κείνο που στο τέλος ξεφεύγει από τον κύκλο μόνο το πρώτο ζευγάρι κι αρχίζει να

χτυπιέται καταλήγοντας σε κυβίστηση (1^ης δυσκολίας, 20 βαθμοί). Και που να δείτε, τότε παλιά, χορεύαμε σαν μαθητές με τη φιλαρμονική που ήταν, κατά τους τοπικούς άρχοντες, Κοινοβουλευτικούς και Δημοτικούς, η παράδοση της πόλης (sic).

 

Καθηγητές όντες μετά από χρόνια, τόλμησε η κ. Μπογέα με τον επιθεωρητή Σωματικής Αγωγής [συμπτωματικά σύζυγος της συγγνωστής Κασσιανής (Μέμπας) Δικαιουλάκου] να καλέσουν λαϊκούς πρακτικούς οργανοπαίκτες (σπάνιοι) της περιοχής για να εκτελέσουν το πρόγραμμα των χορών για να χορέψει η μαθητιώσα νεολαία με την ευκαιρία της 25^ης Μαρτίου. Αντιδρώντας η φιλαρμονική απείχε, έκανε στάση, από την παρέλαση και βέβαια σηκώθηκε κουρνιαχτός από πολλές πλευρές. Τελικά χόρεψαν με play back μουσική και για την κ. Μπογέα έγινε Επερώτηση από Λάκωνα βουλευτή προς τον Υπουργό Παιδείας για απεμπόληση της τοπικής παράδοσης με το ερώτημα της απόλυσης. Θέμα που έλαβε θέση και στα πρωτοσέλιδα Αθηναϊκών εφημερίδων. Να γελάει και το παρδαλό κατσίκι. Αναποτελεσματική ευτυχώς η Επερώτηση. Και ζήσανε αυτοί καλά κι εμείς ζούμε καλύτερα!!!

Όλα καλά εκεί κάτω στη Μάνη;
Αυτή είναι «Η Γη της Ελιάς;» Δηλ. του καμπαναριού της Αρεόπολης, των ψαρικών στο Λιμένι, των γυρισμάτων σε πολυτελή σπίτια της Κύπρου, των ανύπαρκτων δασικών πευκόφυτων περιοχών, των ιδωματικών στα Μανιάτικα λέξεων και των ληστομανιατών όπως εμφανίζεται η μανιάτικη κοινωνία στο κυπριακού σεναρίου σίριαλ;;; Πως κατάντησε η κοινωνία των Μανιατών!!! Όλο δολοφονίες από παλαβιάρηδες, παρεμβάσεις στην τουριστική ανάπτυξη από την Αρχαιολογική υπηρεσία, Καμπαρέ, Αστυνομικό σταθμό που ούτε ο Περισσός δεν είχε τότε, ληστείες, απαγωγές, φιλοξενία και δράση μαφιόζων, εξαγωγές ελαιών και ελαιολάδου στην Αμερική, γη εκατομυριούχων της Αρεόπολης, μείωση των χιλιομετρικών αποστάσεων τύπου Κυψέλη – Παγκράτι και άλλα πολύ ωραία πράγματα.
Αντιλαμβάνομαι ότι είναι μυθοπλασία. Αλλά άλλο μυθοπλασία και άλλο παραμύθι!!

Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗ «ΝΑΞΟ» ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΚΟΝΤΕΛΙΕΡΗ

Νίκος Βερύκοκκος

Μουσικολόγος – Μουσικός

Περίληψη:

Το παρόν άρθρο αποτελεί μια προσπάθεια μελέτης και ανάλυσης των μουσικών κειμένων τα οποία περιλαμβάνονται στο βιβλίο του Μιχάλη Ν. Κοντελιέρη που φέρει τον τίτλο «Νάξος» και κυκλοφόρησε το 1929. Στα εν λόγω μουσικά κείμενα αποτυπώνονται δέκα τραγούδια τα οποία συνδέονται με τη μουσική παράδοση της Νάξου. Η καταγραφή τους γίνεται με τη χρήση της δυτικής σημειογραφίας από
τον συνθέτη Παναγιώτη Γλυκοφρύδη. Η περιγραφή που γίνεται από τον συγγραφέα για τα τραγούδια αυτά δεν μας δίνει επαρκή στοιχεία για την προέλευσή τους. Έτσι, ακολουθείται μια μεθοδολογική διαδικασία έρευνας και ανάλυσης όσων στοιχείων κρίνονται αναγκαία για την εξαγωγή συμπερασμάτων. Στην πρώτη ενότητα παρουσιάζεται το ιστορικό-θεωρητικό υλικό το οποίο θα αποτελέσει και το εργαλείο έρευνας.
Αναφέρονται ιστορικά στοιχεία που αφορούν συγγραφέα και συνθέτη, καθώς και το μουσικολογικό θεωρητικό υπόβαθρο το οποίο θα λειτουργήσει ως αρωγός για την ορθότητα των συμπερασμάτων. Στη συνέχεια, ακολουθεί η παρουσίαση του μουσικού υλικού που εμφανίζεται στις παρτιτούρες, αναλυτικά για κάθε τραγούδι. Το υλικό αυτό
θα αποτελέσει το αντικείμενο μελέτης. Στην επόμενη ενότητα έχουμε την ανάλυση όλων των δεδομένων που παρουσιάστηκαν, καθώς επίσης και τη σύγκριση όλων αυτών των στοιχείων. Μέσω της λεπτομερούς αυτής διερεύνησης, φτάνουμε στο σημείο όπου μπορούμε να δώσουμε απαντήσεις σχεδόν σε όλα τα κρίσιμα ερωτήματα τα οποία προκύπτουν από την προβληματική της προελεύσεως των εν λόγω τραγουδιών. Κλείνοντας, διατυπώνονται τα συμπεράσματα που εξάγονται κατά τη πραγμάτωση όλης αυτής της ερευνητικής διαδικασίας, με την προσδοκία να δοθεί η καλύτερη δυνατή ερμηνεία σε ένα ζήτημα το οποίο μένει μετέωρο σχεδόν έναν αιώνα.

Το πλήρες κείμενο της εργασίας

ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΘΝΟΜΟΥΣΙΚΟΛΟΓΙΑ «ΒΟΘΡΙΑΤΙΚΟΣ ΜΠΑΛΛΟΣ»

Νίκος Βερύκοκκος (Μουσικολόγος – μουσικός)

Εισαγωγή

Ένα από τα σημαντικότερα είδη χορού των Κυκλάδων και συγκεκριμένα της Νάξου θεωρείται ο μπάλλος. Η συμβολή του κατά την επιτέλεση ενός γλεντιού κρίνεται απαραίτητη διότι αποτελεί συνδετικό κρίκο στην εξέλιξη του χορού μετά το συρτό, όπου στη συνέχεια οδηγεί – συνήθως με πιο γρήγορη ρυθμική αγωγή – στο τελείωμα του χορού.
Μεταξύ των μπάλλων που παίζονται και σήμερα στα τοπικά γλέντια, ιδιαίτερη θέση κατέχει ο Βοθριάτικος. Ο μπάλλος αυτός σε σχέση με τους υπόλοι­πους διαφέρει στο ότι η προέλευσή του δεν είναι ξεκάθαρη. Τα πιθανά ενδεχόμενα εμφάνισής του στο νησί είναι δύο, ή πρόκειται για δημιούργημα των αυτόχθονων Ναξίων ή είναι κι αυτός – όπως οι περισσότεροι – φερμένος απ’ τα παράλια της Μικράς Ασίας. Για το λόγο αυτό πραγματοποιήθηκε σχετική έρευνα από τον γράφοντα με συνεντεύξεις κατά την επίσκεψή του στην Νάξο, με σκοπό την καλύτερη εξαγωγή συμπερασμάτων.

Το πλήρες κείμενο της Εργασίας

Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ «ΤΡΙΝΗΣ ΔΕΥΤΕΡΑΣ» στις Μέλανες της Νάξου

ΝΙΚΟΣ ΒΕΡΥΚΟΚΚΟΣ

Μουσικός – Μουσικολόνος

Περίληψη

Το παρόν άρθρο είναι αποτέλεσμα μακροχρόνιας μελέτης και έρευνας σχετικής με την υπόσταση του σκοπού της Τρινής Δευτέρας των Μελανών Νάξου. Αρχικά παρουσιάζονται οι όψεις του, όπως αυτές αναδεικνύονται μέσα από το επιτελεστικό του παρόν στο νησί, αλλά και εκτός του παγιωμένου χωροχρονικού του πλαισίου διάδρασης. Στη συνέχεια, σκιαγραφείται, μέσω της εθνογραφικής έρευνας, το λειτουργικό πλαίσιο που τον περιβάλλει, με τον τρόπο που αυτό ορίζεται από το μουσικό περιβάλλον του νησιού στο εγγύς παρελθόν, αλλά και από την ύπαρξη του δρώμενου των Κορδελάτων στη Νάξο. Γίνεται, επίσης, αναφορά στη Μοσκαράδα των Μελάνων, στα μουσικά όργανα της περιοχής, αλλά και στους μουσικούς της τοπικής κοινότητας. Έπειτα, παρουσιάζεται η καταγραφή της Τρινής Δευτέρας σε απόδοση με παλαιού τύπου ζυά (σουγλιάρι και dουbάκι), ενώ ακολουθεί μορφολογική, μελω­δική, αρμονική και ρυθμική ανάλυσή της. Κατόπιν εξηγήσεως όλων των παραπάνω στοιχείων που προκύπτουν από την εν λόγω καταγραφή, ακολουθούν συσχετίσεις μεταξύ των σύγχρονων εκδοχών του σκοπού με αυτή της καταγραφής. Επίσης, γίνε­ται συμπληρωματική αναφορά στη διάσταση του χορού της Τρινής Δευτέρας, αλλά και στο εικονιζόμενο πρόσωπο του Μάρκου Μπότσαρη στο τοπικό δαεράκι. Τέλος, παρατίθεται σειρά συμπερασμάτων τα οποία προκύπτουν από την ολιστικού τύπου διερεύνηση του φαινομένου τού εν λόγω σκοπού και, εν τέλει, έρχονται στο φως στοιχεία τα οποία τον διαφοροποιούν σε μεγάλο βαθμό από την εικόνα που επικρατεί σήμερα γι’ αυτόν.

Το πλήρες κείμενο της Εργασίας

Ναξιακό χορευτικό τραγούδι. Ο δρόμος από την Ανατολή (ΝΑΞΙΑΚΑ τόμ. 11.2021)

Περίληψη: Λαοί που ξεχνούν την ιστορία τους είναι καταδικασμένοι σε αφανισμό. Και απ’ όσο είμαι σε θέση να γνωρίζω, οι Αξώτες θα επιθυμούσαν να αγωνιστούν ενάντια στον πνευματικό τους αφανισμό, που είναι και ο πιο καταστροφικός.
Έτσι είπα ναι στην πρόσκληση – πρόκληση για μια συγγραφή που να αφορά την μουσική της Νάξου, που βλέπει στον δρόμο από την Ανατολή προς τη Δύση, και που στρέφεται και αφορά τον ορίζοντα της Χορολογίας.

Θ’ αποτελέσει μια μουσικοχορευτική δέηση σ’ αυτούς τους Αξώτες που άφησαν τις αλησμόνητες πατρίδες εδώ και 100 χρόνια.

Σκοπός λοιπόν είναι να αναδείξει τη σχέση της μουσικής, των χορευτικών δρωμένων και της ψυχαγωγίας δια της μουσικής και του χορού των Αξωτών της Μ. Ασίας και την μεταφορά τους ως δημιουργική αφομοίωση στο νησί της Νάξου. Η μελέτη γι’ αυτόν τον πλούτο των Ναξίων για να είναι ολοκληρωμένη απαιτεί την διάθεση συνεργατικών επιστημών κι επομένως επιστημόνων, όπως Φιλολόγων Λαογράφων, Ιστορικών, Κοινωνιολόγων, Μουσικολόγων κ.ά.

Οι καταγραφές και οι μελέτες που προηγήθηκαν για το Ναξιακό τραγούδι και μάλιστα για τα δεκαπεντασύλλαβα και τα οκτασύλλαβα ομοιοκατάληκτα, τα οποία ενδιαφέρουν και τις χορευτικούς σκοπούς του νησιού εξετάζουν το περιεχόμενο και τη μορφή τους από άποψη φιλολογική, αισθητική, τεχνοτροπική και κοινωνιολογική.

Λέξεις κλειδιά: Βουρλά, Ρεΐσντερε, πρόσφυγας, “παιχνίδια”, τραγούδι, επείσακτο, χορός, αφομοιωτική δύναμη.

 Γιαννιώτικα, σμυρνιώτικα, πολίτικα
μακρόσυρτα τραγούδια ανατολίτικα λυπητερά
πως η ψυχή μου σέρνεται μαζί σας!
Είναι χυμένη από τη μουσική σας
και πάει με τα δικά σας τα φτερά…….
Κωστής Παλαμάς

Ολόκληρη η δημοσιευμένη εργασία βρίσκεται εδώ!

 

Για να μην αφήσουμε καταμεσής στο Αιγαίο την πολιτιστική “παλαιά Καμένη” ως άλλη “Νέα Καμένη”

Αν ο χορός από το φανατισμένο κοινό των αστικών κέντρων δεν επιστρέψει εκεί και σ’ αυτούς που τον δημιούργησαν, σύντομα θα καταστραφεί, θα αφανιστεί.

Ας έχουν το νου τους οι διαχειριστές, από όποιο πόστο κι αν τον διαχειρίζονται, γιατί απ’ ότι φαίνεται, εμείς οι επαιρόμενοι (ληξιαρχικώς τουλάχιστον) ως κληρονόμοι Νεοέλληνες, ίσως να μην έχουμε κατανοήσει το βάρος του πολιτιστικού πλούτου που μας παραδόθηκε και διαχειριζόμαστε.
Ας κάνουμε έναν έλεγχο μήπως λείπει η παλιά κουβέρτα της μνήμης που τυλίγει τούτο τον πλούτο μας.

Όλα για μια παράσταση, όλα για τον αθλητικό τουρισμό για το promotion προς εμπορία,  που περιέχει και τον παραδοσιακό χορό και μάλιστα προτείνεται, ως μέρος της παράδοσης, σε Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα ως «μετουσίωση» [= αλλαγή της ουσίας (sic)].
Σκέπτομαι τους κατόχους τίτλων τώρα που λόγω Πανδημίας μειώθηκαν οι ξενοδοχειακές “πολιτιστικές δράσεις” με την Καραγκούνα και την στάμνα στον ώμο, αλλά και τα προγραμματισμένα ταξίδια των κρουαζιερόπλοιων!!

Κάναμε “ταμείο” κάποια στιγμή γι’ αυτές τις σκηνικές χορευτικές παραστάσεις που έχουμε δημιουργήσει και εκτελέσει;
Πόσες από αυτές, εκτός από την τυπική και επί πολλά έτη επαναλαμβανόμενη εικόνα, προσέφεραν στον θεατή στοιχεία για την κατανόηση και την αποκρυπτογράφηση ποικίλων πολιτισμικών μορφών που με τις συνισταμένες τους μας οδηγούν σε μορφές του βίου των κινησιολογικά αναπαριστάμενων κοινοτήτων;

Εκτός από την γλώσσα του σώματος και των ρυθμών, υπάρχει (υπήρχε) και αυτή που μίλαγαν ο παππούς ο Γιώργης και η Γιαγιά η Σταμάτα και που δεν εγγράφεται στην κληρονομημένη ληξιαρχική πράξη σύνδεσης μ’ αυτούς, αλλά στα πνευματικά ισοδύναμα των δύσκολων εποχών που έζησαν. Αν δεν δεχθούμε την άγνοιά μας γι’ αυτά, ποτέ δεν θα μάθουμε και δεν θα γίνουμε πιο πλούσιοι σε σχέση με το στυλωμένο επίμονα βλέμμα μας σ’ έναν ρυθμικά και μόνο ακκιζόμενο σκελετό.

Ας αναλάβουμε όλοι τις ευθύνες μας, απ’ όποιο πόστο κι αν “μελετάμε” ή απλά διαχειριζόμαστε αυτό το αγαθό ως μέσο συνεχούς καλλιέργειας, κι ας επιστρέψουμε ΕΜΕΙΣ, ΕΜΕΙΣ των μεγάλων αστικών κέντρων, στις “κοινότητες” για να συστηθούμε, να μας γνωρίσουνε. Αλήθεια πως θα συστηθούμε; Και ακολούθως ας συστήσουμε νέες τάσεις της ζωής σεβόμενοι όμως, το σύνταγμα των κοινοτήτων, των εναπομεινάντων ανθρώπων (όπου είναι πληθυσμιακά δυνατόν), με σεβασμό στις αξίες. Αξίες ενταγμένες σ’ ένα πλαίσιο νέων επιστημονικών διαχειριστικών προτύπων.

Κι επίσης ας γίνουμε μύστες κι όχι καταναλωτές των ηχητικών κωδίκων (όχι βέβαια των πανελλήνων), ως εκφραστικών μέσων και μέσων επικοινωνίας!!!

Και τούτο:
α) μήπως και αποσυρθούν τρομαγμένοι οι επιβήτορες και εκμεταλλευτές της λαϊκής προέλευσης αυτού του αγαθού,
β) μήπως και δεν αφήσουμε πίσω μας πολιτιστικές Πομπηίες,
γ) για να μην κατηγορηθούμε ως διαχειριστές ρυθμικών κινήσεων αυτό που νομίζουμε πως είναι χορός, και
δ) μήπως, εμείς της πόλης οι πολιτισμένοι γίνουμε τελετάρχες, εν αγνοία της κοινωνίας, και βγάζουμε σε λαϊκό προσκύνημα, ενδεδυμένοι πολύχρωμες φορεσιές, τα άγια των αγίων (δρώμενα, τραγούδια, μουσικές και χορούς)!!!
Στον δρόμο προς το αύριο ας κοιτάζουμε που και που και τον καθρέφτη που δείχνει το παρελθόν, μήπως και αποφύγουμε να κατηγορηθούμε για διαχείριση “επινοημένης” παράδοσης!!!

Υπάρχει μια αίσθηση αντιπαλότητας ανάμεσα σε διαφορετικές τάσεις της επιστήμης της Χορολογίας.
Αυτό εν μέρει απορρέει από την διαφορετική πολιτική ιδεολογία, ως πρακτική και πράξη, κι από την εξουσία που απέκτησε κάποιος –α στον επαγγελματικό του στίβο.

Ωραία και απαραίτητη η καλλιτεχνική δημιουργία του παταριού και τα παρελκόμενα για το κοινό, αλλά εξίσου σπουδαίο είναι να επιτρέψετε σ’ αυτούς που κάνουν διαφορετικές επιλογές με βάση την επιστήμη τους να συγκρούονται με την καθημερινή σκέψη στην προσπάθειά τους να αρθρώσουν επιστημονικό λόγο και να βλέπουν στον ορίζοντα που οδηγεί στην φανέρωση, προς την δήλωση της ανθρωποποίησης μέσω του χορού και του τραγουδιού.
Έτσι να ασκείται ως Δήλιος κολυμβητής στα νερά του φωτεινού Μεσογειακού στίγματος της Δήλου!!!

 

«Ο χορός του μπαρμπα-Δημητράκη με την θεια Μαργώ χάιδευε!!
Μάλλον θά ΄ναι καλοί άνθρωποι»!!!

Drone αντί για Καράβι;

Πάρτε και κανένα καραβάκι κι αράξτε σε κανένα νησάκι για να χνωτιάσετε με καναν άνθρωπο, να τον κοιτάξετε στα μάτια και κάντε και καμιά ερώτηση για τον χορευτικό του ΒΙΟ, γιατί τάχατες χορεύει κι όχι μόνο πως χορεύει.

Το διαδίκτυο έχει απαντήσεις στο πως χορεύει. Μόνο που δεν μπορούμε να ξέρουμε ποιος είναι αυτός που χορεύει, γιατί χορεύει, πότε χορεύει, με ποιους συγχορεύει, ποια σχέση έχει μ’ αυτούς που συγχορεύει, από που κρατάει η σκούφια των οργανοπαιχτών που παίζουν και τόσα άλλα…

Καλή η εθνογραφική διαδικτυακή πραγματικότητα, αλλά ποιο είναι το αληθινό (ποιας εποχής, ποιας δραματικής κατάστασης κ.τ.λ.) και ποιο το είναι το επινοημένο απ’ αυτά που βλέπουμε στην οθόνη μας.

Αυτές οι Αιγαιοπελαγίτικες πολιτιστικές υπέρ-πτήσεις στον πλούτο άλλων με τηλεκατευθυνόμενα drones μας έχουν οδηγήσει τελικά σε ακυμάτιστο Αιγαίο, χωρίς ρεύματα, με ακίνητο το πολιτιστικό πλαγκτόν που σημαίνει και τον αφανισμό του πλούτου. Οι ένοχοι δεν θα κάνουν ήσυχο ύπνο.
Υπερβολές; Μπορεί!! Ευχή να μην συμβεί, αλλά οι πολιτιστικές υπερ-πτήσεις και ο ξερολισμός κάποιων τουριστών, ούτε καν περιηγητών, με μια βιντεομηχανή που συναντάει τη θειά Καλλιόπη και οργανώνει “σεμινάριο” για “ιθαγενείς” της ηπειρωτικής Ελλάδας, δεν συνηγορούν στη σωτηρία!!!

Μα πως θα εισπράξεις τα κληρονομικά δικαιώματα όταν με το drone δεν δηλώνεις την προσωπική σου παρουσία αφενός και αφετέρου τις Κυκλάδες π.χ. τις μετατρέπεις σεμιναριακά και παραστατικά σε (ο) Κυκλάδας!!!

Η εικόνα που καταγράφεις και θέλεις να την μεταδώσεις περιέχει ανθρώπους δυο και τριών και τεσσάρων νησιών μαζί, σε μέγεθος (ανθρώπων) μυρμηγκιού  και αντί για μουσική ακούς τον θόρυβο της μηχανικής πτήσης.

Κι επειδή για να “ζήσεις” ερευνητικά το Αιγαίο (ήθελες) θέλεις καμιά 25αριά ζωές, μείνε σε κάθε νησί κανα χρόνο, έτσι για ν’ αγαπήσεις τις μουσικές και τα τραγούδια του και να καμαρώσεις το μπόι αυτού που θέλεις να κληρονομήσεις προς διαχείριση!

Άκου!!! Αγάπησε τη μουσική και το τραγούδι που προηγείται και που (πιθανόν να) οδηγεί σε χορευτική δράση. Έλα στην κατάσταση του μύστη και φύγε απ’ αυτή του καταναλωτή μουσικής και χορού σε αλαλούμ χορευτική δράση, για να την ανεβάσεις σώνει και καλά στο πατάρι, ενώ τους χειμωνιάτικους μήνες επιδίδεσαι σε μια αντισυνταγματική των παραδομένων μουσική απόλαυση και χορευτική δράση, αλλά και σε παρακολούθηση “σεμιναρίων” τύπου Α. ή Δ. ή Μ. ΚΥΚΛΑΔΑΣ.

Προσοχή: Για Αιγαίο, από Άγιο Κωνσταντίνο, Ραφίνα, Λαύριο και Πειραιά από πολλές Πύλες!!

Μουσικές Πρακτικές στη Λέσβο (Πανεπιστήμιο Αιγαίου)

– Οι τυπολογίες που χαρακτηρίζουν τη λεσβιακή μουσική παράδοση.
– Η «παλιά μουσική παράδοση»: η αναπαραγωγή και η διάχυση μουσικών πρακτικών στο πλαίσιο πολυπολιτισμικών επικοινωνιακών δικτύων.
– Μια ειδική κατηγορία μουσικών πρακτικών: τα ναυτικά τραγούδια.
– Η μουσική επιτέλεση στο πλαίσιο της «παλιάς παράδοσης».
– Η αυγή του 20ού αιώνα: η σύνδεση της κοινωνικής διαστρωμάτωσης με τις διαφοροποιήσεις και τους μετασχηματισμούς των μουσικών πρακτικών.
– Τα «ευρωπαϊκά»: μουσικές πρακτικές της Δύσης μέσα από το φίλτρο της Ανατολής.
– Τα «μικρασιάτικα»: μια «νέα» οριοθέτηση του τυπικού του γλεντιού και της πρακτικής των πανηγυριών.
– Οι «καντάδες»: ερωτικές μουσικές πρακτικές στο πλαίσιο της παρέας.
– Τα «τραγούδια των πολεμικών αγώνων».

Αρχείο Pdf _πατήστε εδώ:

Click to access ce9ccebfcf85cf83ceb9cebaceadcf82-cf80cf81ceb1cebacf84ceb9cebaceadcf82-cf83cf84ceb7-ce9bceadcf83ceb2cebf.pdf

 

Ο ΧΟΡΟΣ (ΑΠΟ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΩΣ ΣΗΜΕΡΑ) (Ε. Παπανούτσου)

Μαζί με τις διαλέξεις για το σύγχρονο θέατρο που άρχισαν να δημοσιεύονται από την περασμε­νη άνοιξη η Στέγη Καλών Τεχνών και Γραμμάτων και η «Ένωση Καλλιτεχνών Χορού» με θέμα το χορό από τους αρχαίους χρόνους ως την εποχή μας και με ομιλητάς τους κ.κ. Ε.Π. Παπανούτσο, Λέοντα Κουκούλα, Γιάννη Μηλιάδη, Δημ. Λουκάτο και Γιάννη Παπαϊωάννου. Το κείμενο που ακολουθεί είναι περίληψη της ομιλίας του κ. Ε. Π. Παπανούτσου, που είχε τίτλο «Ο χορός – το πρόβλημα της ερμηνείας στην τέχνη» και έγινε με βάση μερικές σημειώσεις.

Για τη φιλοσοφική διερεύνηση της Τέχνης ο χο­ρός (η όρχηση, για την ακρίβεια) είναι πολύτι­μο, σχεδόν μοναδικό θέμα, που μπορεί με την αναλυσή του να δείξη ανάγλυφα τα πιο βασικά χαρακτηριστικά του καλλιτεχνικού φαινομένου. Όχι πως η ζωγραφική ή η λογοτεχνία, η μουσι­κή ή η αρχιτεκτονική δεν μπορούν να προσφέρουν στη θεωρία χρήσιμα παραδείγματα. Αλλά γιατί στο χορό, τέχνη πανάρχαιη, τέχνη – μητέρα πολ­λών άλλων, φαίνονται ολοκάθαρα μαζί με τα κύ­ρια γνωρίσματα της καλλιτεχνικής λειτουργίας και όλες οι εσωτερικές και εξωτερικές μεταβο­λές που έτρεψαν αυτή τη λειτουργία, την τόσο σημαντική για την κοινωνική και πνευματική ζωή του ανθρώπου, προς τις μεγάλες ιστορικές εξελίξεις της. Έπειτα, το χορό τον αισθάνεται κανείς πιο κοντά του από κάθε άλλη καλή τέχνη, γιατί σ’ αυτόν ύλη και medium της καλλιτεχνικής δραστηριότητας είναι ό,τι πιο οικείο έχομε ως πλάσματα ζωντανά: το σώμα μας, οι κινήσεις και οι στάσεις του, ό,τι φέρει και μεταφέρει μέσα στο φυσικό κόσμο τη συγκεκριμένη μας υ­πόσταση. Έτσι εξηγείται το γεγονός ότι ο χο­ρός δεν διαλέγει μέσα στη ζωή των λαών τους χώρους και τους χρόνους της άνθησης του, όπως οι άλλες καλές τέχνες^.  ευδοκιμεί σ’ όλες ανεξαίρετα τις κοινωνίες, από τις πιο αρχέγονες και υποανάπτυκτες έως τις πιο σύγχρονες, τις πιο εξελιγμένες. Ίσως μάλιστα και να μην πολυχρειάζεται τον «πολιτισμό» για να πρακόψη, δεν του οφείλει την τελείωση, αλλά μόνο τους με­τασχηματισμούς του.

Φτάνει να μελετήστε το χορό με προσοχή, για να ανασύρωμε στο φως τρεις βαρυσήμαντες για τη γνώση του πνευματικού μας βίου αλήθειες:

1. Ότι η Τέχνη έχει τις ρίζες της στα πιο βαθιά στρώματα του είναι μας· σε μια περιοχή που βρίσκεται πέρα από το συνειδησιακό επίπεδο, στα σκοτεινά βάθη της υπάρξεως, εκεί όπου ούτε γίνεται ούτε έχει νόημα ο διαχωρισμός του «ψυχικού» από το «σωματικό» στοιχείο της ζωής. Γι’ αυτό και η συγκίνηση που δίνει δεν περιο­ρίζεται στην επιφάνεια του μέσα μας κόσμου, αλλά αντιλαλεί έως το μυχό, έως τα προσωπικά, ακόμη και τα προανθρώπινα – θα τολμούσε κανείς να ειπεί – βάθη της υπάρξεώς μας.
2. Ότι όχι μόνο οι ελάσσονες και ασθενέστερες, αλλά και οι μείζονες και ισχυρότερες τέχνες στην αρχή της Ιστορίας συνυφαίνονται και μετα­ξύ τους σε καλλιτεχνικές συζυγίες και με άλλες εκδηλώσεις της συλλογικής ζωής σε λειτουργίες σύνθετες, και μόνο με μακράν εξέλιξη και με τη διαδικασία που θα την έλεγε κανείς εικονικά πνευματικόν ενοφθαλμισμό (απάνω στο βασικό κορμό «πιάνει» επιτέλους ένα ευγενές κεντράδι), ξεκαθαρίζει μεσ’ απ’ αυτές τις συζεύξεις και τις περιπλοκές η κάθε καλή τέχνη σαν ένας κόσμος με το δικό του άξονα, αυτόνομος και αυτάξιος.
3. Ότι μέσα στο σύμπαν της Τέχνης οι διακρίσεις που γίνονται ανάμεσα στο «δημιουργό καλλιτέχνη» και στον «ερμηνευτή των έργων» του καθώς και ανάμεσα στον «ερμηνευτή» και τον «απλό δέκτη» των προϊόντων της Τέχνης (το θε­ατή, τον ακροατή ή τον αναγνώστη) έχουν μό­νο σχετική σημασία και δεν πρέπει να θεωρούνται οριστικές και αγεφύρωτες. Ο ερμηνευτής είναι κι’ αυτός με τον τρόπο του δημιουργός (στην όρχηση αυτός είναι ο δημιουργός), και μέσα στον κάθε άνθρωπο, που όταν προσπελάζει ένα έργο Τέχνης γίνεται άξιός του, υπάρχει πάντοτε ένας ερμηνευτής που με τη σύμπραξη του φέρνει το έργο προς την τελείωσή του. Επομένως, στη λατρεία της Τέχνης, όλους τους πιστούς συναγύρει και ενώνει ο δημιουργικός οίστρος.

Η ανάλυση του χορού μπορεί ν’ αποδείξει αυτές τις αλήθειες με τρόπο πειστικό.

Ως ενέργεια η όρχηση έχει βάση βιοψυχολογική. Γεννιέται από μια κινητικήν υπερτονικότητα. Το παιδί και ο πρωτόγονος χορεύουν όταν «περισσεύουν» οι δυνάμεις μέσα τους, ή όταν χαρίζουν στον εαυτό τους την «πολυτέλεια» του άσκοπου παιχνιδιού. Εδώ δεν υπάρχουν κανόνες ή νόμοι, ούτε κανένα ωφελιμιστικό πλαστικό ιδανικό. Είμαστε στο στάδιο της οργανικής εκκένωσης, της εξισορρόπησης των εξωτερικών και των εσωτερικών ερεθισμών, της ζωικής ικανοποίησης. H ευφορία που δοκιμάζομε είναι ηδονή του κορμιού που με την κίνηση γίνεται ελαφρό, αποδεσμεύεται, ελευθερώνεται από τη βαρύτητα. Αλλ‘ ανέκαθεν ο χορός δεν έμεινε περιορισμένος στη ζώνη του ενστίκτου. Έγινε λειτουργία του συλλογικού βίου με θρησκευτική θεσμολογική, κοινωνική σκοπιμότητα. Εξόρχηση ερωτική, πολεμική, εορταστική, εκστατική, που χρησιμοποιεί άφθονα και με σοφία το συμβο­λισμό. Τώρα πλέον ο οίστρος του χορευτή δεν είναι μόνο μέθη οργανική από τη διέγερση και τη ρυθμική επανάληψη των κινήσεων, αλλά και «μέθεξη» (με νόημα μαγικό) στην ουσία και στη δραστηριότητα των «μυστικών» δυνάμεων που κυβερνούν τον κόσμο και τη ζωή, σύμπρα­ξη μαζί τους και πειθαναγκασμός τους να δεχτούν τη σύμπραξη αυτή. Κάποτε έρχεται πια και η ώρα του πνεύματος να μιλήσει. Να διαποτίσει αυτή την ενέργεια που έχει κυριαρχήσει στη βιοψυχαλογική κλίμακα, και να την ανεβάσει έως τα ψηλότερα επίπεδα της συνείδησης. Εκεί που η πρόθεση μπορεί εντελώς να ικανοποιηθεί μόνο με τον εκφραστικό πλούτο και την πλα­στική τελειότητα των αυτάξιων καλλιτεχνικών μορφών. Η μεταμόρφωση γίνεται μ’ ένα είδος κέντρωμα απάνω στο δυνατό αλλ’ άγριο ακόμη δέντρο αρπάζεται και δένεται οργανικά μαζί του ένα βλαστάρι από σόι ευγενικό. Αυτό τώρα θα τραφεί από τους χυμούς και θα γεμίσει λου­λούδια. Το αποτέλεσμα είναι ότι νέοι αρμονικοί προστίθενται και της όρχησης ο αντίλαλος γίνε­ται πλουσιότερος σε τόνους και αποχρώσεις. Από σωματική ηδονή και πλήρωση ψυχική ο χορός μεταμορφώνεται σε  πνευματική τρυφή και τροφή, «κουβέντα με το πνεύμα», χωρίς όμως να χάσει τα αρχέγοντα στοιχεία της χαράς που προσφέρει. Συνηχούν κι εκείνα μέσα στις νέες εμπειρίες, η γεύση τους διατηρείται, όπως μέσα σε κάθε νέα ανθοφορία του δέντρου επιζούν όλες οι παλαιές ανοίξεις του, ή όπως κάθε νέο πάθος της ζωής χρωματίζεται από την αποθησαυρι­σμένη πείρα μας…

Έχει πολύ ενδιαφέρον για τον ερευνητή να μελετήσει τις φάσεις, τα άλματα και τις παλιν­δρομήσεις, αυτής της μακράς και επίμονης ι­στορικής πορείας. Το πως η όρχηση στενά περι­πλεγμένη με τη μουσική, το ρυθμό και τη μελωδία (σύζευξη ακουστικών και κινητικών σχημάτων που αμοιβαία στηρίζονται, αναζητούνται και ενισχύονται), καθώς και με τη μιμική, την περιγραφική δηλαδή και δραματική τέχνη των χειρονομιών και των μορφασμών, αγωνίσθηκε με τολμηρές πρωτοβουλίες να απαλλαγεί από τις δεσμευτικές περιπτύξεις και ελεύθερα να χαράξει το δικό της δρόμο. Πέρα από τους βάρβα­ρους οίστρους και τη μανία του ιερού οργίου. Προς την απολλώνια τελειότητα του πλαστικού κάλλους και την αίγλη των καθαρών μορφών, που είναι θρίαμβος του πνεύματος. Ένα έχει να σημειώσει κανείς με έμφαση σ’ αυτή την ένδοξη διαδρομή: ότι ο χορός υπήρξε, είναι και θα μείνει η αγαπημένη τέχνη του μεγάλου, του ανώνυμου πλήθους και των ολίγων, των εκλεκτών και απαιτητικών. Όλους τους ενώνει και τους παρασύρει η δίνη του με την ακατάλυτη, τη διο­νυσιακή ορμή της. Ο δημιουργικός παλμός εδώ δεν γνωρίζει σύνορα· σαν δύναμη μαγνητική (κατά την ωραία εικόνα του Πλάτωνα μέσα στον «Ίωνά» του) περνάει από τον συνθέτη στον εκ­τελεστή και απ’ αυτόν στον θεατή, και όλους τους συνεπαίρνει ασυγκράτητα με την ακατανίκητη γοητεία του. Για να αποδειχθεί άλλη μια φορά ότι το σώμα το φτερωμένο από την Τέχνη κατανικά τους νόμους της ύλης και γίνεται ολόκληρο ψυχή.

ΕΠΕΤΕΙΑΚΟ: 200 ΧΡΟΝΙΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙ (;)

Διονύσης Σαββόπουλος:
«Ακούμε τον πανάρχαιο Ικαριώτικο, όπως χορεύεται 200 χρόνια τώρα (sic)!!!…
….. Ακούμε και την διασκευή του από το συγκρότημα PALYRIA, όπως την χορεύουν πια τα σημερινά νιάτα στα μπαρ και τις ντισκοτέκ του ένδοξου ελληνικού καλοκαιριού»!!

Λίγο ψάξιμο από τους παράγοντες της ανάρτησης δεν θα έβλαπτε!!!

Το παρακάτω site που είχε αναρτηθεί, (στο 65′ 54»: https://www.greece2021.gr/xorepsete-xorepsete/… για άγνωστο σε μένα λόγο, έχει διαγραφεί. Ίσως με την λήξη του εορτασμού των 200 χρόνων από την Ελληνική επανάσταση.
Εκτός από το podcast είχανε γίνει και δυο σχετικές αναρτήσεις στη σελίδα του «Greece 2021»:
2 Μαΐου 2021 και 15 Αυγούστου 2021:  https://www.facebook.com/Greece2021

Έχω όμως κρατήσει στο αρχείο μου το σχετικό απόσπασμα.

https://drive.google.com/file/d/1KtUcXdHjadTnZE2Rte1dErFCsNplskEG/view?usp=sharing
Η λεζάντα γράφει: “ΙΚΑΡΙΩΤΙΚΟΣ ΠΑΛΙΟΣ”. Και το ερώτημα είναι: Ποιος είναι ο Νέος ή Καινούργιος;

«Ο δεύτερος κι οριστικός θάνατος του Ιάκωβου Καμπανέλλη»

Του Παύλου Θωμόπουλου
(Νομίζω πως, έτσι τον Τιμώ!!)

Αναδημοσίευση από:
https://sanejoker.info/2013/04/jacobs-ladder3.html?fbclid=IwAR0psFosUTN025L6zGIvvT954W2_OgDWVysn_YFYrGYp36A-Fzt1pda0EeM

Δεν είχα σκοπό να γράψω κάτι για τον Ιάκωβο Καμπανέλλη, μέχρι που διάβασα ότι λίγες μέρες πριν από αυτόν είχε «φύγει» η σύζυγος του. Μόνο εκείνη τη στιγμή κατάλαβα γιατί ο Καμπανέλλης σταμάτησε να αναπνέει.

Τον είχα συναντήσει πριν πολλά χρόνια, όταν δούλευα σερβιτόρος στο Ραντεβού, μια καφετέρια της Νάξου. Ήταν Αύγουστος και ο Καμπανέλλης με τη σύζυγο του στριμώχτηκαν σε ένα ακριανό τραπέζι, χωρίς να ζητήσουν ιδιαίτερη μεταχείριση. Ο Γιάννης, ο ιδιοκτήτης του μαγαζιού, που με ήξερε και με καταλάβαινε, με ρώτησε αν ήθελα να σερβίρω τον Καμπανέλλη. Αμέσως ξέχασα ότι δούλευα. Δεν το θυμάμαι, αλλά είμαι σίγουρος ότι είχα αρχίσει να τρέμω. Πήγα την παραγγελία στο τραπέζι περιμένοντας να δω έναν κολοσσό, έναν άγιο με φωτοστέφανο, έναν πληθωρικό άνθρωπο των τεχνών, σαν τον Κατσίμπαλη ή σαν τον Όρσον Ουέλς. Βρήκα ένα γηραιό ζευγάρι που συζητούσε χαμηλόφωνα λες και φοβόταν μη ενοχλήσει τις ορδές των Ελλήνων που βρυχιόντουσαν για να αποδείξουν ότι τα ξέρουν όλα.

«Είστε ο Ιάκωβος Καμπανέλλης;» τον ρώτησα.

«Εγώ είμαι», αποκρίθηκε εκείνος, αφού πρώτα κοίταξε την κυρία του.

Μέρες πού ‘ναι (ΙΙΙ)

Οι κολώνες της ΔΕΗ γράφουν την δική τους ιστορία

Οι κολώνες της ΔΕΗ στην Ελληνική επαρχία πρέπει ν’ αποτελέσουν τεκμήριο πολλών αποδείξεων για τους αφισοκολλημένους οργανοπαίχτες και αοιδούς.

Παρατηρείται χρόνια τώρα οι φυσιογνωμίες που εικονίζονται με δαχτυλίδι, κλαρίνο και κοστούμι, αλλά και γυναικεία κεφάλια, αλλά και με μπούστο και αξεσουάρ να εμφανίζονται από τις 21/5^ου ή 20/7^ου κατά κύριο λόγο και να εξαφανίζονται τον Σεπτέμβρη με έκτακτες εμφανίσεις κατά τη διάρκεια του υπολοίπου χρόνου. Κατά ένα μαγικό τρόπο οι αφίσες αναδεικνύουν μόνο τον κλαριντζή ως φίρμα που τον συνοδεύει πιθανόν οργανοπαιχτικός όχλος.

Τελευταίες εμφανίσεις η γιορτή της προβατινο-μακαρονάδας, της τομάτας κύβος (για αποτελεσματικότερη συσκευασία) και της μαντζουράνας ο ανθός. Τι δουλειά κάνουν άραγε τον υπόλοιπο χρόνο;

Εκτός όλων των άλλων μουσικών και επομένως χορευτικών εγκλημάτων, μειώνουν και τις εμφανίσεις  – συμμετοχές άλλων εξαίρετων επαγγελματιών των πανηγυριών μας, συνανθρώπων τους και αποσυντονίζουν τη σχέση των νεότερων με τα παραδομένα. Πέφτει δε στο βρόντο η με όρους επαγγελματική αποκατάσταση των επαγγελματιών του χώρου από την πολιτεία.

Κύριοι, παράγοντες των πολιτιστικών φορέων:  το φτηνό … το τρώνε τα σκυλιά.
Ανεβάστε το αισθητικό σας κριτήριο για ν’ ανέβουν και τα μέλη σας!!

Καληνύχτα Κεμάλ!!!

 

Επετειακό για τα 100 χρόνια (ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΟΙ ΑΠΟ ΤΗ ΣΜΥΡΝΗ)

Από Dimitris Basiotis στο: Academia.edu 8/6/2022 ⁽¹⁾
Δημοσιευμένο στο: Association of the Enosi Smyrneon την 11η Μαρτίου 2011

 

Του Βασίλη Ν. Πετρόχειλου, Καθηγητή Μουσικής  (Μουσικός, Ερευνητής)

 

(Α) Στοιχεία για τη μουσική στη Σμύρνη.
Στη Σμύρνη ο εγκατεστημένος κυρίως στα μεσαία και ανώτερα δώματα της πυραμίδας Ελληνισμός αναπτύσσει ιδιόρρυθμη έντονα κοσμοπολίτικη και πνευματική, αστική συνείδηση όταν ασχολείται με τις εμπορικές επιχειρήσεις και τη ναυτιλία, πράγμα που αισθητά αναβαθμίζει τη μουσική του αγωγή.

Πολύ σημαντική είναι η προσφορά της Ιωνικής πρωτεύουσας στον τομέα της έντεχνης δυτικής μουσικής από την οποία θα επωφεληθεί και η Ελλάδα. Πολλοί Σμυρνιοί είναι απόφοιτοι φημισμένων ωδείων, όπως της Βιέννης, του Βερολίνου, της Δρέσδης, του Παρισιού. Ανάμεσα τους βρίσκονται 2 μεγάλοι εκπρόσωποι της Εθνικής μουσικής σχολής, ο Μουσουργός Μανώλης Καλομοίρης και ο Γιάννης Κωνσταντινίδης (γνωστός και σαν Κώστας Γιαννίδης στο ελαφρύ τραγούδι). Το έργο τους είναι τεράστιο που περιλαμβάνει όπερες, συμφωνίες, κοντσέρτα, κύκλους τραγουδιών, μουσική δωματίου, έργα για πιάνο κ.α. Διακρίνονται, επίσης ο Τιμόθεος Ξανθόπουλος συνθέτης διάφορων τραγουδιών και εμβατηρίων και ο Α. Αλμπέρτης δημιουργός της όπερας «Ερωτόκριτος». Στον ίδιο τομέα η δραστηριότητα του Δ. Μιλανάκη είναι πολύπλευρη: πιανίστας, οργανώνει συναυλίες, διευθύνει χορωδίες και συγκροτήματα μουσικής δωματίου όπως γράφει η ερευνήτρια Basma Zerouali. Στη Σμύρνη επίσης το 1889 μια Ελληνίδα η Ελπίδα Λαμπελέτ διευθύνει για πρώτη φορά ορχήστρα μελοδραματικού θιάσου. Επίσης όπως γράφει ο Σταύρος Ανεστίδης η Σμύρνη αποκτά το πρώτο μεγάλο θέατρο στα 1841 την «Ευτέρπη» και αρχίζει να υποδέχεται συχνά γαλλικούς και ιταλικούς θίασους μελοδράματος έτσι το μουσικόφιλο και θεατρόφιλο κοινό έχει την ευκαιρία να απολαύσει μεγάλα ονόματα του Ευρωπαϊκού λυρικού θεάτρου που τότε ήκμαζε στην Ευρώπη. Από το 1850 μέχρι την καταστροφή αυτό το θέατρο ως και το «θέατρο Σμύρνης» θ’ αντικατοπτρίζουν την ευμάρεια της σμυρναϊκής Ελληνικής κοινότητας. Παίζονται τα γνωστά μελοδράματα Τραβιάτα, Φάουστ, Αίντα… και στη συνέχεια θα παιχθούν και οπερέτες που ανθούν από το 1909. Μεγάλη επιτυχία είχε η παρουσία της όπερας Ριγκολέτο στο θέατρο Σμύρνης το 1917.

«Επίσκεψη στην πόλη του Σκουφά» (περιηγητής)

Για αρχή ταξίδι στο Αγρίνιο Νοέμβρης του 2016 για ένα επιμορφωτικό χορολογικό ταξίδι στη Νάξο.
Πολλά πρόσωπα γνωστά, αλλά και ιδιαίτερα αγαπημένα. Μεταξύ αυτών κι ο αγαπημένος μου “τότε” φοιτητής και νυν συνάδελφός μου ο Αρτινός Νίκος Λιόντος. Ακούω από άλλους, αλλά βλέπω κι από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την επιτυχημένη καριέρα του, μέσα κι έξω από τις σχολικές μονάδες, και τον ταπεινό και ακέραιο χαρακτήρα του.
Μιλήσαμε, τραγουδήσαμε, χορέψαμε κι ήρθε η ώρα της επιστροφής στα σπίτια μας.
Εις μάτην για μένα αυτή η εξέλιξη. Με περιμένει κάτω από το ξενοδοχείο το αυτοκίνητο του Νίκου, δεν έχει όμως προορισμό το ΚΤΕΛ του Αγρινίου, αλλά την Άρτα. Συνταξιούχος εγώ, δεν με πιέζουν οι υποχρεώσεις της Αθήνας. Μετά το ξάφνιασμα μου άρεσε το εγχείρημα του Νίκου. Ταξίδι στην Άρτα και επικοινωνία με τα μέλη του Μουσικοφιλολογικού Συλλόγου της Πόλης.

Διαδικτυακά “μαθήματα” Ελληνικού Παραδοσιακού Χορού (ΙΙ)

Ο Covid – 19 βρίσκεται σε ύφεση σε σχέση με το ’21 λένε τα στοιχεία που ανακοινώνονται, αλλά οι ανακοινώσεις συλλόγων και φυσικών προσώπων για διαδικτυακά “μαθήματα” Ελληνικού Παραδοσιακού Χορού συνεχίζουν να αναζητούν πελάτες.

Σ’ αυτή την κατηγορία δεν ανήκουν μόνο σύλλογοι ή μεμονωμένα άτομα, που ξαφνικά είδαν το φως το αληθινό, αλλά και φορείς χορευτικών σχημάτων από τους πλέον επιτυχημένους που έρχονται μάλιστα από τα πολύ παλιά.
Ποιος ξέρει τι να τους συμβαίνει;;

 

https://xoroballomata.wordpress.com/2021/07/12/%ce%b7-%ce%b4%ce%b9%ce%b4%ce%b1%cf%83%ce%ba%ce%b1%ce%bb%ce%af%ce%b1-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%bd%ce%b5%ce%bf%ce%b5%ce%bb%ce%bb%ce%b7%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%bf%cf%8d-%cf%87%ce%bf%cf%81/

Αν σε εξιτάρει το Ζεϊμπέκικο…

Το να σε εξιτάρει (sic) το Ζεϊμπέκικο και να γίνεσαι λάτρης του χορού είναι φυσικό, ανθρώπινο, θεμιτό.
Το να σε εξιτάρει το Ζεϊμπέκικο και να νομίζεις πως το “κατέκτησες” και μάλιστα στη συνέχεια, πριν να καταλάβεις καν όχι πως χορεύεται αλλά γιατί χορεύεται, να το εμπορεύεσαι σε άλλους νοικιάζοντας και σχετική αίθουσα και να αυτοαναναγορεύεσαι σε “δάσκαλο” και να διατηρείς και κανάλι για promotion  των εμμονών σου, ε! τότε κάτι σοβαρό σου συμβαίνει και κάποιοι άλλοι πρέπει να αναρωτηθούν γιατί είναι μαύρα τα χέρια σου!!!

Έθιμα του Γάμου στον Οινούντα

Από το περιοδικό «ΟΙΝΟΥΝΤΙΟΣ»
(αναφέρεται στα χωριά του Οινούντα στη Β. Λακωνία)

 ΑΠΟ ΤΑ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ ΜΑΣ
Ο ΓAMOΣ

τ. 16 – ΑΠΡΙΛΙΟΣ 1928, 188

«Σε παλιότερα χρόνια κάθε κορίτσι στον τόπο μας δεν είχε την ελευθερία γνώμης για το μέλλον του. Τούτο ήταν μοναδικό δικαίωμα του πατέρα της ή των αδελφιών της. Η κόρη δεν έκανε τίποτε άλλο από του να βοηθάει τη μάνα της στις δουλειές του σπιτιού της.
Παρ’  όλη την σημερινή εξέλιξη που πραγματικά καλυτέρεψε η θέση της, εν τούτοις μένει ακόμη ζωηρό το έθιμο αυτό. Μερικοί προξενητάδες συγγενείς ή φίλοι του γαμπρού βρίσκουν τους συγγενείς της νύφης και καταπιά­νονται να κιώσουν τα συμπεθεριά. Η συνάντηση αυτή γί­νεται ή στο σπίτι του γαμπρού ή περισσότερες φορές στο σπίτι τουπροξενητή. Πολύ δε σπάνια στο σπίτι της νύ­φης. Και αφού μείνουν σύμφωνοι στο ζήτημα της αρεσιάς έρχονται κατόπιν στο παζάρεμα της προίκας, δηλαδή τί με­τρητά παίρνει η νύφη, αν παίρνει, τί χτήματα, τί έπιπλα, τί ρουχισμό και ούτω καθεξής. Άμα και σ’ αυτά μείνουν σύμ­φωνοι κατεβαίνουν τότε όλοι μαζί στην αγορά και σ’ένα τραπεζάκι κάποιου μαγαζιού πίνουν και λένε τα καλορίζικα. Και έτσι κατ’ αυτόν τον τρόπο το κάνουν γνωστό στο χωριό.
Μια κοντινή Κυριακή κατόπι γίνεται ο επίσημος αρραβώνας. Ο γαμπρός καλεί ολόκληρο το συγγενολόι του για να τον συνδράμει, το ίδιο κάνει και ο πατέρας της νύφης. Μετά τη λειτουργία ο γαμπρός και οι οίκοι του ξεκινάνε με τρα­γούδια και βιολιά, για το σπίτι της νύφης. Οι συμπέθεροί τους υποδέχονται στο σπίτι και η νύφη τους τρατάρει με γλυκά και με ρακί αρχίζοντας πρώτα από το γαμπρό.
Όταν τελειώσει την παίρνει ο κουμπάρος και καθίζοντάς την κοντά στο γαμπρό, τους φοράει τα δαχτυλίδια, αφού τα σταυρώσει τρεις φορές και τους ευχηθεί «και στα τέλια». Μετά τον αρραβώνα ο αρραβωνιαστικός κάθε γιορτή και κάθε Κυριακή πηγαίνει στο σπίτι της αρραβωνιαστικιάς και την παίρνει για να πάνε στην εκκλησία. Μονάχοι δεν βγαίνουν ποτέ. Πρέπει πάντα να τους συνοδεύει κάποιος ή καμιά κουνιάδα του γαμπρού ή καμιά ξαδέλφη της νύφης.

Είπαν και έγραψαν για το «φευγιό» της Ειρήνης Κονιτοπούλου Λεγάκη

Πατήστε εδώ:

 

Στη μνήμη της Ειρήνης Κονιτοπούλου – Λεγάκη

Του Μιχάλη Β. Φραγκίσκου
Διδάκτορα Μηχανικού ΕΜΠ
4 Απρίλη 2022

Ειρήνη Κονιτοπούλου Λεγάκη

Σήμερα η γη μας, το χώμα της Νάξου θα δεχθεί την Ειρήνη Κονιτοπούλου – Λεγάκη, μέσα σε ένα κλίμα πανελλαδικής αναγνώρισης προς την πιο εμβληματική φυσιογνωμία του παραδοσιακού νησιωτικού τραγουδιού. Αμέτρητες οι αναφορές τιμής στα ΜΜΕ, εφημερίδες, ραδιόφωνα, δηλώσεις σεβασμού καταξιωμένων μουσικών, καθηγητών και κριτικών. Οι εκατοντάδες αναρτήσεις στα ΜΚΔ, σαν λαϊκό προσκύνημα, μαρτυρούν τους δεσμούς των νησιωτών με το τραγούδι της Ειρήνης.

Το φευγιό της Ειρήνης διαπερνά με συγκίνηση τη κοινωνία μας, μας κάνει να νιώθουμε σαν να έφυγε ένας πολύ δικός μας άνθρωπος. Γιατί; ήταν μόνο η απλότητα και η οικειότητα με τους χωριανούς της, που αποκαλούσαν «Κυρά Ρήνη»; Ήταν μόνο το χάρισμα της σπάνιας φωνής; Ήταν η φήμη του «Κονιτοπουλέικου»; Κατά τη γνώμη μου ήταν πολλά άλλα, περισσότερα και πιο σημαντικά.

Καθοριστική ήταν η επιλογή και συμμετοχή της στη χορωδία και στις δράσεις του «πρύτανη» της παραδοσιακής μας μουσικής Σίμωνα Καρά, μαζί με την Καραμπεσίνη, την Σαμίου, πολλές κοπέλες και οργανοπαίχτες από τα νησιά. Η συχνή παρουσία στην ραδιοφωνική εκπομπή του Σ. Καρά «Ελληνικοί Αντίλαλοι» και στη δισκογραφία των 45 στροφών. Η Ειρήνη ζωντάνεψε, έδωσε ψυχή, ερμηνεύοντας το μουσικό Αιγαιακό αρχειακό υλικό του Σ. Καρά, με ένα ιδιαίτερο προσωπικό τρόπο, που δεν χαλούσε αλλά πρόσθετε στο κάθε τραγούδι, με τη φωνή των αναρίθμητων αποχρώσεων της θάλασσας και των κορυφών του Αιγαίου. Η Δωρική καταγωγή της εκφράζεται στην ερμηνεία της, με λιτότητα και καθαρότητα, σε ένα κοντράστ με τον Ιωνικό μουσικό χώρο του Αιγαίου.

Είναι οι δεκαετίες του 50-60, οι εποχές της αθρόας και βίαιης μετανάστευσης από τα νησιά, που ο κοινωνικός ιστός τους φθάνει σε οριακά σημεία, που οι νησιώτες χαμένοι στον αναπτυσσόμενο αστικό χώρο της Αθήνας, ψάχνουν τα πατήματα τους και προσπαθούν να διατηρήσουν στις θύμησες τους τα στοιχεία της καταγωγής τους.

Σε αυτή τη δύσκολη περίοδο η Ειρήνη με το τραγούδι της, (με τη τεχνική δυνατότητα να ακούγεται σε κάθε σπίτι της Αθήνας και του νησιού μέσω του ραδιοφώνου και της δισκογραφίας), αρχικά συντροφεύει, αναπολεί, παρηγορεί, εκπέμπει ένα σήμα ότι δεν είστε μόνοι εδώ, ξαναφέρνει τα κοτσάκια, τα τραγούδια στα χείλη των νησιωτών της Αθήνας. Το τραγούδι της συνεπαίρνει, δονεί και ενώνει τους ξενιτεμένους, συντελεί στη πολιτιστική συνοχή, στη δημιουργία ενός δημόσιου χώρου κοινής Κυκλαδίτικης συνείδησης, στην ανάκτηση και το δυνάμωμα της κοινής πολιτιστικής μας ταυτότητας.

Από την άλλη δίνει σινιάλο στους εναπομείναντες στο νησί, ότι δεν σας ξεχάσαμε κάτω, θα γυρίσουμε, θα δραπετεύσουμε σύντομα και θα ξαναζωντανέψουν τα χωριά μας!! Παρούσα στις εκδηλώσεις των συλλόγων, στα πανηγύρια, στα νησιώτικά μουσικά στέκια-κέντρα.

Η διαδρομή της Ειρήνης Κονιτοπούλου – Λεγάκη έφτασε στο τέλος της, έχει περάσει στην ιστορία του τόπου μας και αποτελεί πλέον η ίδια μέρος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, αυτής που υπηρέτησε με αγάπη με ήθος, σεμνότητα και συνέπεια. Αυτή τη κληρονομιά που πρέπει οι νεώτεροι δημιουργοί με πρότυπο την Κυρά Ρήνη να υπηρετήσουν στις σημερινές διαφορετικές συνθήκες.

Ο καλλίτερος τρόπος να τιμήσει ο Δήμος Νάξου & ΜΚ τη μνήμη της Ειρήνης Κονιτοπούλου – Λεγάκη, και να αξιοποιήσει την κληρονομιά που μας αφήνει, είναι να επανιδρύσει τον διαλυμένο Πολιτιστικό Οργανισμό, μέσα στον οποίο είχε συγχωνευτεί το Μουσικοχορολογικό − Χορολογικό Κέντρο «Γεώργιος Κονιτόπουλος».

…………………………………………………………………………..
Σημείωση:
Χαίρομαι ιδιαίτερα για την αναφορά και την προσέγγιση της μνήμης της Κυρα-Ρήνης μας από τον κ. Μιχάλη Φραγκίσκο.
Μόνο μια παρατήρηση στο κείμενό του, ιστορικής αλήθειας που δυναμώνει τον χαρακτήρα αυτού του υλικού.
Σ’ ένα σημείο γράφει: «… Η Ειρήνη ζωντάνεψε, έδωσε ψυχή, ερμηνεύοντας το μουσικό Αιγαιακό αρχειακό υλικό του Σ. Καρά…”.
Σημειώνω λοιπόν πως, ο Σ. Καράς δεν είχε προηγούμενο μουσικό αρχείο με τραγούδια της Νάξου, αλλά ο συνεργάτης του για τα τραγούδια του Αιγαίου Απεραθίτης Νίκος Σφυρόερας, του τα πρόσφερε στην αρχή με τον Σταμάτη, τον Μήτσο τον Τσακωνιάτη και την Ειρήνη και στη συνέχεια με τον Μιχάλη Κονιτόπουλο, τον Γιώργη Κονιτόπουλο και τον Βασίλη Χατζόπουλο και βέβαια την φωνή της Ειρήνης σε όλα τούτα.
Οι ίδιοι λοιπόν οι Αξώτες δημιούργησαν, μέσω της εκπομπής του Καρά, αυτές τις ιστορικές ηχογραφήσεις, αυτό το ιστορικό μουσικό αρχείο στην Ελληνική Ραδιοφωνία.
Και κάτι ακόμα. Εκτός από την Δωδεκανήσια Άννα Καραμπεσίνη και την Γραμματέα του Καρά Δόμνα Σαμίου συνυπήρχαν στην χορωδία της και δυό Αξώτισσες, η ….. Σαρτερή και η γνωστή μετέπειτα τραγουδίστρια, ξαδέρφη της Ειρήνης, η Κούλα Κονιτοπούλου – Πρωτονοταρίου.

Πηγή 1: https://naxostimes.gr/koinonia/109441/sti-mnimi-tis-eirinis-konitopoyloy-legaki/?fbclid=IwAR0kRxXDQmVAtHjz2A8B9OkfCAttHAZmfY-XwtQIa28Au0SRI3rYdDCskmY
Πηγή 2: https://www.cycladesvoice.gr/?aid=106972&d=c&tid=3#comments
Πηγή 3: https://www.naxospress.gr/arthro/politiki/naxos-mih-fragkiskos-na-axiopoiisei-o-dimos-tin-klironomia-poy-afise-i-eirini